Nie wierz nikomu - myśl samodzielne

Przed Rosją rysują się co najmniej trzy możliwe scenariusze.

Rosyjskie elity, oligarchowie i przywódcy wojskowi niekoniecznie muszą chcieć umierać za Putina, ani tracić życia w wojnie nuklearnej, którą upadający dyktator chciałby może na pożegnanie rozpętać. Przyzwyczaili się do swoich rezydencji, jachtów, kont w Szwajcarii, ogromnych firm. Być może dotarło już do nich, że mogą to wszystko utracić. Na przykład na poczet reparacji wojennych dla Ukrainy: rezerwy rosyjskiego banku centralnego, które powinny być na ten cel zablokowane, mogą nie wystarczyć.

Długofalowo za to co robią żołnierze Putina, zapłacą wszyscy Rosjanie. Z Rosją pod takimi rządami prawie nikt nie będzie chciał robić interesów, inwestować tam, pożyczać pieniędzy, kupować obligacji.

Być może elita putinowskiej Rosji uważa wojnę za błąd i chce, żeby było jak dawniej, tylko bez Putina. Wyjście jest tylko jedno. Trzeba usunąć dyktatora, który jako współczesny Hitler uosabia dla świata wszystko co w Rosji najgorsze. Koniec kariery innego Rosjanina o podobnym nazwisku - Rasputina - może być inspirujący.

Taki wariant jest chyba najbardziej prawdopodobny, może ziści się już niebawem. Dlatego Putin jest pewnie bardzo zestrachany. Jak pisał Słowacki w Beniowskim: nie śpi tyran, gdy łoże okrwawi.

Nie wszyscy Rosjanie popierają Putina. Ale nawet ta większość, która go popiera, może zmienić zdanie gdy drastyczne obniży się ich poziom życia i znikną iluzje, że są oni obywatelami normalnego państwa. Rosja to nie Korea Północna, działa tam internet, telefony. Żadna blokada informacyjna nie może być skuteczna. Giną tysiące młodych żołnierzy, którzy mają matki, siostry, braci, ojców. Protesty, w których na razie bierze udział niewiele osób, mogłyby stać się masowe. Ludzie Putina wsadzili już do więzień kilka tysięcy ludzi, ale nie zdołają uwięzić kilku czy kilkudziesięciu milionów, jeśli tyle osób zapragnie Nawalnego czy Kasparowa zamiast Putina, który mógłby być wówczas wydany trybunałowi w Hadze i osądzony za zbrodnie wojenne.

Taki finał tej wojny byłby najlepszy i dla Rosji, i dla Polski i dla Europy. A także dla uciemiężonych narodów Azji, których terytoria zostały dwieście lat temu wchłonięte przez carską Rosję.

Ale niestety, to mniej prawdopodobne. Przynajmniej w krótkim horyzoncie czasowym.

Może być też tak, że mimo wojennej porażki, podstępem i terrorem, Putin utrzyma władzę. Na pewno jednak straci kontrolę nad gospodarką. Rosja jest zrujnowana, jedynym potencjalnym sojusznikiem pozostają Chiny. Nic jednak za darmo.

Rosja stanie się wtedy chińską Białorusią. Marionetkowym państwem, faktycznie podporządkowanym silniejszemu sąsiadowi, który potrzebuje przestrzeni i surowców.

Być może zresztą o to właśnie chodziło. Napaść Rosji na Ukrainę miała być testem dla Zachodu, Chiny chciały sprawdzić reakcję wolnego świata na hipotetyczną aneksję Tajwanu. Okazało się, że to nie musi być dobry pomysł. Zachód jest zjednoczony, bardziej, niż przedtem, pokazuje swoją siłę. Kanibalizacja Rosji jest więc być może dla Chin tym, co osiągalne, przynajmniej teraz.

Jak bowiem pisał Lao Tse: Znawca osiąga swój cel i na tym poprzestaje; nie śmie dalej rosnąć w siłę. Osiąga swój cel, ale się nim nie pyszni, osiąga swój cel, ale nie idzie po trupach; (…); osiąga swój cel bez wysiłku.

Marek Kochan (ur. 1969) – pisarz, reżyser radiowy, profesor Uniwersytetu SWPS. Autor powieści, między innymi Plac zabaw (2007) i Fakir z Ipi (2013), a także dwudziestu kilku dramatów nagradzanych w Polsce i za granicą, prezentowanych w Berlinie, Neapolu, Madrycie, Hawanie,